Blog

Ο Καταναλωτής στην εποχή της Οικονομικής Κρίσης
«Κάλιο αργά παρά ποτέ»

Σε αντίθεση με άλλες Χώρες του Δυτικού Κόσμου και δη Ευρωπαϊκές, το καταναλωτικό κίνημα άργησε να αναπτυχθεί στην Ελλάδα και αυτό οφείλεται στο ότι το μοντέλο της βασισμένης στην «κατανάλωση» οικονομίας διαμορφώθηκε αρχικά στις βιομηχανικά αναπτυγμένες Χώρες και εν συνεχεία στις λοιπές Χώρες, όπως η δική μας, όπου ο καταναλωτής έπαψε να έχει πλέον απέναντί του το «μαγαζάκι» της γειτονιάς, την οικογενειακή επιχείρηση, στην οποία ο ιδιοκτήτης ήταν γνωστός και βρέθηκε αιφνιδιαστικά αντιμέτωπος με απρόσωπους διεθνείς προμηθευτές, με απρόσωπες εταιρείες που δραστηριοποιούνται εμπορικά σε όλο τον κόσμο, με απρόσωπα πολυκαταστήματα κ.λπ., τα οποία επέβαλαν τους δικούς τους όρους συναλλαγών σε ένα καταναλωτικό κοινό «άοπλο» απροετοίμαστο και μη γνωρίζον τα προερχόμενα από την σύνθετη ευρωπαϊκή νομοθεσία δικαιώματά του ως καταναλωτή.
Μέχρι και πριν τα «χρόνια» της οικονομικής κρίσης, η οικονομική ευρωστία της ελληνικής κοινωνίας σε συνδυασμό με την άγνοια περί δικαιωμάτων του καταναλωτή καθώς και την γενικότερα επικρατούσα περί συναλλαγών ελληνική νοοτροπία ο μέσος καταναλωτής όχι μόνον δεν γνώριζε τι είναι και αν υπάρχουν καταναλωτικές οργανώσεις στην Χώρα, αλλά δεν γνώριζε καν ότι έχει ιδιαίτερα δικαιώματα ως καταναλωτής.
Η οικονομική κρίση στην Χώρα μας, η εντεύθεν προκαλούμενη έλλειψη ρευστότητας και ο περιορισμένος οικογενειακός προϋπολογισμός γέννησε την ανάγκη σε όλους τους πολίτες να αντιμετωπίζουν κάθε αγορά προϊόντος ή κάθε παροχή υπηρεσιών με σκεπτικισμό, ενώ ταυτόχρονα ο κόσμος άρχισε να ενημερώνεται για όλες τις πτυχές των καταναλωτικών δικαιωμάτων του, να διεκδικεί δυναμικά τα δικαιώματά του, απευθυνόμενος μάλιστα σε συλλογικούς φορείς, όπως οι ενώσεις καταναλωτών για καθοδήγηση και προστασία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο τραπεζικός τομέας, όπου, ενόψει της αντικειμενικής αδυναμίας των καταναλωτών προς αποπληρωμή τραπεζικών οφειλών, από συμβάσεις που καταρτίστηκαν υπό διαφορετικές οικονομικές συνθήκες και περιστάσεις, σημειώθηκε κύμα καταναλωτικών αντιδράσεων και αντιδικιών με πιστωτικά ιδρύματα, σε βαθμό που σήμερα μεγάλο μέρος των συναλλασσομένων με αυτά όχι μόνον ερευνά και αμφισβητεί τις παντός είδους τραπεζικές συμβάσεις που έχει υπογράψει στο παρελθόν από άποψη νομιμότητας με την νομοθεσία περί προστασίας καταναλωτή, αλλά δεν προβαίνει καν σε υπογραφή οιουδήποτε εγγράφου με πιστωτικό ίδρυμα πριν συμβουλευτεί την καταναλωτική οργάνωση στην οποία είναι μέλος. Ακόμα όμως και στην αγορά καταναλωτικών προϊόντων, ο μέσος καταναλωτής έχει αφυπνιστεί ελλείψει ρευστότητας και διεκδικεί όλα του τα δικαιώματα, ιδίως σε περιπτώσεις αντικαταναλωτικής συμπεριφοράς των προμηθευτών μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής, όπως στην περίπτωση των ελαττωματικών προϊόντων, ενώ σημαντική αύξηση έχει παρατηρηθεί στην έγερση καταναλωτικών απαιτήσεων κατά εταιρειών κινητής τηλεφωνίας.
Οι παραπάνω εξελίξεις, αν και εφορμούν από το δυσάρεστο για όλους γεγονός της κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας, εντούτοις δεν παύουν να μας ικανοποιούν και να είναι θετικές, καθώς αυτόματα πυροδότησαν τις μηχανές ενός υπό διαμόρφωση ισχυρού αγωνιστικού καταναλωτικού κινήματος, που ανθίσταται στις αδικίες και στην οικονομική εκμετάλλευση, βάζει φρένο στις αθέμιτες πρακτικές των πάσης φύσεως προμηθευτών, εν τέλει βελτιώνει καθημερινά το περιβάλλον των συναλλαγών και αναβαθμίζει την ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών.
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι, ότι στην σύγχρονη σύνθετη οικονομική πραγματικότητα όλοι έχουν κατανοήσει ότι τίποτε δεν επιλύεται αυτόματα, ότι κανένας δεν μπορεί να πορεύεται μόνος του και ότι μόνον μέσα από συλλογικές δράσεις και διεκδικήσεις θα προασπίσει δυναμικά τα συμφέροντά του ως καταναλωτής και εν τέλει ως πολίτης.

Τα δημοσιεύματα για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και την προστασία της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς είναι ευνοϊκά και αναφέρουν ότι το Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού σύντομα θα καταθέσει νομοσχέδιο για την προστασία της κύριας κατοικίας.

Κανείς δεν μπορεί να θεωρήσει ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν θα αφαιρέσει το διαρκές άγχος και την αβεβαιότητα από τους καταναλωτές – δανειολήπτες, που λόγω της κρίσης δεν μπορούν να είναι συνεπείς στην αποπληρωμή των δανείων τους. Η κατοικία είναι όρος επιβίωσης και πρέπει η Πολιτεία να διασφαλίζει τον όρο αυτόν.
Ζητάμε από το αρμόδιο Υπουργείο, μιας και οι Ενώσεις Καταναλωτών από την αρχή της κρίσης αναλάβαμε δράσεις, πρωτοβουλίες αλλά και προστατέψαμε χιλιάδες καταναλωτών – δανειοληπτών μέσω των διαδικασιών του Ν.3869/2010, την έναρξη άμεσου και αποτελεσματικού διαλόγου με τις Ενώσεις Καταναλωτών, προκειμένου να εκθέσουμε τις θέσεις – απόψεις μας επί του θέματος.

 Η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας, επικροτεί τις εξαγγελίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, σύμφωνα με τις οποίες κατά τα δημοσιεύματα, επιστρέφει το γάλα 5 ημερών στα σούπερ μάρκετ.

Η Ένωσή μας, έχει πολλές φορές επισημάνει ότι η άρση των περιορισμών στο φρέσκο γάλα και ιδίως, η επέκταση ζωής του φρέσκου γάλακτος από 5 σε 7 ημέρες, δεν επρόκειτο να μειώσει την τιμή του φρέσκου γάλακτος ούτε ένα λεπτό του ευρώ, ενώ πολύ πιθανό ήταν να επιφέρει έκπτωση της ποιότητας και της διατροφικής του αξίας.

Παράλληλα, η επέκταση αυτή επέφερε αύξηση στην εισαγωγή γάλακτος από το εξωτερικό σε βάρος των εγχώριων γαλακτοπαραγωγών, οι οποίοι ήρθαν αντιμέτωποι με νέες μειώσεις στην τιμή πώλησης του γάλακτος στις γαλακτοβιομηχανίες, με αποτέλεσμα την εξαθλίωση του κλάδου των κτηνοτρόφων. Και οφείλουμε πάντοτε να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι η εξαθλίωση κλάδου πρωτογενούς παραγωγής είναι συνδεδεμένη με έκπτωση της ποιότητας της παραγωγής, γεγονός καταστροφικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι εν προκειμένω πρόκειται για το γάλα.

Οι καταναλωτές απαιτούμε ποιότητα στο γάλα, σε συνδυασμό με τον έλεγχο των τιμών και το πώς αυτές διαμορφώνονται. Απαίτηση μας είναι το κτύπημα των καρτέλ και όχι η υποβάθμιση της ποιότητας στα τρόφιμα.

Μένει, να θεσμοθετηθεί η απόφαση…

Η Ένωση μας, με αφορμή τα δελτία ενημέρωσης του ΕΦΕΤ για ακατάλληλα προϊόντα, με τελευταίο δελτίο τύπου της 6ης Φεβρουαρίου 2015 για ανάκληση ελαιολάδου αξιώνει:

1. Όχι απλά να υπάρχει ανάκληση, αλλά οι παραβάτες που κερδοσκοπούν σε βάρος της υγείας των καταναλωτών, να τιμωρούνται αυστηρότατα.
2. Οι καταναλωτές οι οποίοι εν αγνοία τους και με γνώμονα τις παραπειστικές ταμπέλες σύνθεσης του προϊόντος αγοράζουν ακατάλληλα προϊόντα, να αποζημιώνονται για την εξαπάτηση που δέχθηκαν και την πολύ πιθανή πρόκληση βλαβών της υγείας τους.

Επιτέλους να μπει ένα τέλος στην Αισχροκέρδεια σε βάρος των Καταναλωτών!

Tα εξαγγελθέντα μέτρα της νέας Κυβέρνησης που αφορούν τα «κόκκινα» δάνεια των νοικοκυριών, την προστασία της κύριας κατοικίας, την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, τον επαναπροσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών, το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, δείχνουν ότι όσα επί τόσα χρόνια αιτούμαστε βρίσκουν ανταπόκριση στην κυβερνητική πολιτική, σε επίπεδο εξαγγελιών. Αναμένουμε με αγωνία την υλοποίησή τους.

Επιπλέον το Καταναλωτικό Κίνημα και ειδικά η Ένωσή μας έχει καταθέσει επανειλημμένα προτάσεις για μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τους Έλληνες καταναλωτές και ιδιαίτερα για το θέμα της ακρίβειας.

Μέχρι σήμερα, ίσως είμαστε η μόνη Ευρωπαϊκή χώρα όπου δεν έχει γίνει ουσιαστικός διάλογος με τους καταναλωτές μέσω των Ενώσεων τους και καμία πρόταση τους δεν έχει ενσωματωθεί σε κυβερνητική πολιτική.

Ζητάμε από τη νέα κυβέρνηση και τους αρμόδιους Υπουργούς, να χαράξουν μια νέα πολιτική διαβούλευσης και διαλόγου με τις Καταναλωτικές Ενώσεις ώστε να ακούγεται η φωνή των καταναλωτών.